- Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020»
- Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
- Προϋπολογισμός: 37.037,00€
Περιγραφή
Το ερευνητικό έργο «Η Ενίσχυση των Δεξιοτήτων Κριτικής Σκέψης μέσω του Εκπαιδευτικού Δράματος των Μαθητών του Δημοτικού Σχολείου», υλοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος «Υποστήριξη ερευνητών με έμφαση στους νέους ερευνητές – κύκλος Β’», ΕΣΠΑ 2014-2020, και εστίασε στην αξία ενός προγράμματος παρέμβασης με τεχνικές εκπαιδευτικού δράματος για την ενίσχυση των δεξιοτήτων της κριτικής σκέψης των μαθητών ηλικίας 8- 10 ετών του Δημοτικού σχολείου.
Στην ανασκόπηση της εγχώριας και διεθνούς βιβλιογραφίας η κριτική σκέψη περιλαμβάνει όλες τις διανοητικές διαδικασίες που οι μαθητές χρησιμοποιούν, για να λύσουν προβλήματα και να λάβουν τελικές αποφάσεις για τον τρόπο δράσης τους. Η αποτελεσματική και ουσιαστική εκπαίδευση των μαθητών αυτής της ηλικίας προϋποθέτει ότι τα προγράμματα σπουδών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα θα λαμβάνουν μέριμνα για την καλλιέργεια δεξιοτήτων που σχετίζονται με την κριτική σκέψη. Η αξία των δεξιοτήτων της κριτικής σκέψης είναι δεδομένη, διότι η ανάπτυξή τους προετοιμάζει τους μαθητές γι’ αυτό που θα βιώσουν συστηματικά σε όλη τους τη ζωή. Οι μαθητές καλούνται να ενεργοποιήσουν την κρίση τους, να πάρουν αποφάσεις την κατάλληλη στιγμή και να οδηγηθούν σε λύσεις. Η καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τους ίδιους όσο και για την κοινωνία γενικότερα.
Το εκπαιδευτικό δράμα όντας ένα αυτόνομο επιστημονικό πεδίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο διδασκαλίας για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών. Μέσα από το εκπαιδευτικό δράμα οι μαθητές δεν βιώνουν απλά κοινωνικές καταστάσεις, αλλά παρακινούνται στη συνειδητοποίηση αυτών των εμπειριών. Επιπλέον, το εκπαιδευτικό δράμα έχει την ικανότητα να διατηρεί την αίσθηση της δυσπιστίας, της κριτικής οπτικής, να προάγει τη συναισθηματική νοημοσύνη και γενικά να συμβάλλει στην αισθητική διαπαιδαγώγηση των μαθητών.
Για την καλλιέργεια δεξιοτήτων κριτικής σκέψης των μαθητών του Δημοτικού σχολείου, σχεδιάστηκε ένα στοχευμένο ερευνητικό πρόγραμμα και υλοποιήθηκε μέσα από 15 βιωματικά θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια. Η ερευνητική μελέτη διεξήχθη το 2020-21, σε τέσσερα Δημοτικά σχολεία του Νομού Αργολίδας και σε τέσσερα σχολεία του Νομού Ιωαννίνων, κατόπιν τυχαίας δειγματοληψίας. Το δείγμα αντλήθηκε από μαθητές της τρίτης και τετάρτης τάξης του Δημοτικού σχολείου, ηλικίας 8-10 ετών και ανήλθε συνολικά στους 314 μαθητές/τριες. Υιοθετήθηκε η μεθοδολογία της πειραματικής έρευνας με προ-τεστ και μετά-τεστ αξιολόγηση σε συνδυασμό με ποιοτικές μεθόδους συλλογής δεδομένων. Οι εξαρτημένες ερευνητικές μεταβλητές που μελετήθηκαν ήταν οι δεξιότητες της παρατηρητικότητας, του ελέγχου της αξιοπιστίας των πηγών, της αφαίρεσης, της επαγωγής, καθώς και η δεξιότητα του εντοπισμού και λύσης του προβλήματος. Για την εξαγωγή των ερευνητικών συμπερασμάτων υιοθετήθηκε η μέθοδος της τριγωνοποίησης των ερευνητικών δεδομένων. Τα συμπεράσματα της ερευνητικής μελέτης έδειξαν πως το εκπαιδευτικό δράμα συμβάλλει σημαντικά στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων της κριτικής σκέψης των μαθητών ηλικίας 8- 10 ετών του Δημοτικού σχολείου. Τα συμπεράσματα του ερευνητικού προγράμματος παρουσιάστηκαν σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια και δημοσιεύτηκαν σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό.
Οφέλη
Τα οφέλη του ερευνητικού προγράμματος είναι πολύ σημαντικά σε τρεις τομείς: α)Στον επιστημονικό τομέα διερευνήθηκε το γνωστικό αντικείμενο της ενίσχυσης των δεξιοτήτων μαθητών/τριών του Δημοτικού σχολείου, μέσω του εκπαιδευτικού δράματος. Έτσι, τα ερευνητικά συμπεράσματα, της δημοσιευμένης ερευνητικής, μελέτης καθίστανται σημαντικά να αξιοποιηθούν από άλλους ερευνητές και εκπαιδευτικούς τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό β) Στον εκπαιδευτικό τομέα ωφελήθηκαν σημαντικά οι μαθητές/τριες των Δημοτικών σχολείων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα με τις βιωματικές εμπειρίες που αποκόμισαν και οι οποίες οδήγησαν στη βελτίωση των δεξιοτήτων της κριτικής τους σκέψης. Επίσης, ωφελήθηκαν οι εκπαιδευτικοί των σχολικών τάξεων που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα με τις γνώσεις που αποκόμισαν, έχοντας τη δυνατότητα να συνεχίσουν την υλοποίηση του προγράμματος στις μελλοντικές τους σχολικές τάξεις γ) Στον τομέα της κατάρτισης του ωρολογίου προγράμματος σπουδών του Δημοτικού σχολείου με την ενσωμάτωση των δραστηριοτήτων εκπαιδευτικού δράματος του προγράμματος στα βιβλία διαφόρων μαθημάτων του Δημοτικού σχολείου για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών/τριών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
